پارامتر COD & BOD |
Chemical Oxygen Demand (COD) یا میزان اکسیژن خواهی
شیمیایی یکی از فاکتورهای مهم و تاثیرگذار در فرآیند تصفیه فاضلاب صنعتی
و بهداشتی میباشد که با مقدار مواد اکسید شونده در پساب ها ارتباط مستقیم دارد.
CODمقدار اکسیژن محلولی است که باید در آب وجود داشته باشد تا مواد آلی
شیمیایی مانند نفت را اکسید کند.
هر چه مقدار مواد اکسید شونده موجود در آب بیشتر باشد، مقدار اکسیژن بیشتری برای اکسیداسیون لازم است. بر این اساس، می توان به جای اندازه گیری مستقیم میزان مواد خارجی موجود در آب و فاضلاب، مقدار اکسیژن مورد نیاز برای اکسیداسیون کل مواد را محاسبه کرد. بنابراین هر چه مقدار COD بیشتر باشد، مقدار مواد خارجی موجود در نمونه و در نتیجه آلودگی فاضلاب بیشتر خواهد بود.
یکی از روش های اندازه گیری پارامتر COD روش کلاسیک میباشد. این روش با استفاد از آنالیز رنگ سنجی بر اساس اندازه گیری رنگ تشکیل شده از طریق افزودن معرف به نمونه میباشد. میزان جذب محلول توسط سلول واکنش کوارتز در یک طول موج خاص با استفاده از یک منبع نور LED و یک نورسنج اندازه گیری میشود. میزان جذب به غلظت نمونه با استفاده از قانون لامبرت بیر بستگی دارد.
از دیگر روش های اندازه گیری پارامتر COD بر اساس جذب UV تحت طول موج nm254 توسط مولکول های هیدروکربن غیراشباع داخل نمونه آب یا فاضلاب میباشد میباشد .در واقع آلاینده های شیمیایی مختلف در محلول، میزانی از این طول موج را جذب میکنند. در این روش با استفاده از یک لامپ، نور به محلول تابیده میشود. یک حسگر میزان شدت نور دریافتی را محاسبه میکند. براساس قانون لامبرت بیر میزان جذب نور با غلظت مواد مذکور متناسب است.
قانون لامبرت بیر به شرح زیر میباشد:
C: میزان غلظت هیدروکربن های نمونه
K: ضریب جذب وابسته به خصلت هر مولکول
Iin: شدت نور ورودی به نمونه
Iout: شدت نور خروجی از نمونه
جذب در طول موج 254 nm توسط استاندارد DIN-C3 38404 اندازه گیری میشود.
Biological Oxygen Demand (BOD) یا میزان اکسیژن خواهی بیولوژیکی یکی از شاخصهای میزان آلودگی پساب میباشد و نشان دهنده مقدار اکسیژن مصرف شده توسط باکتری ها و سایر میکروارگانیسم ها جهت تجزیه مواد آلی تحت شرایط هوازی در دمای مشخصی میباشد. در حالی که آنها مواد آلی را تحت شرایط هوازی در دمای مشخصی تجزیه میکنند. بصورت کلی هرچه میزان آلودگی بیشتر باشد، BOD نیز بالا تر است. تفاوت اساسی بین این دوپارامتر در آنست که در COD اکسیژن مورد نیاز برای تجزیه مواد آلی به روش شیمیایی اندازه گیری میشود در حالی که در BOD اکسیژن مورد نیاز برای تجزیه آلاینده ها از نظر بیولوژیکی با میکروارگانیسم ها محاسبه میشود. بنابراین برای یک نمونه پساب، COD همواره بیشتر از BOD میباشد و شامل BOD نیز میشود.
برای هر نوع پسابی BOD و COD با یکدیگر رابطه دارند. این ارتباط برای انواع مختلف آب یکسان است و پساب های صنعتی از یک نوع دارای روابط مشابهی مابین BOD و COD هستند. بدلیل آنکه COD نتایج بیشتر و سریع تری را نسبت به BOD ارائه میکند، در علم تصفیه پساب، به عنوان روش تست استاندارد بار آلودگی پساب مطرح است و پارامتر BOD از روی پارامتر COD و بطور محاسباتی تعیین میگردد.